Αντιλήψεις Εκπαιδευτικών για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική και Διδακτική διαδικασία, που διαμορφώθηκαν με τη συμμετοχή τους στην Επιμόρφωση Β΄ Επιπέδου

5o Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημονικής Ένωσης Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας για τη διάδοση των Τ. Π. Ε. στην εκπαίδευση-2008

Εισήγηση με Θέμα:

Αντιλήψεις Εκπαιδευτικών για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην Εκπαιδευτική και Διδακτική διαδικασία, που διαμορφώθηκαν με τη συμμετοχή τους στην Επιμόρφωση Β΄ Επιπέδου

Μπαλωμένου Αθανασία, Καλογεράς Δημήτριος, Τάτσης Ιωάννης        – Επιμορφωτές ΠΕ03 Β΄Επιπέδου

Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση μεταβάλλει τη διδασκαλία και τη μάθηση, αλλά επιπλέον και τη συνολική μας θεώρηση για τα αντικείμενα της μάθησης. Οι ΤΠΕ διαμορφώνουν ένα νέο εκπαιδευτικό τοπίο αλλά και μια νέα αντίληψη για το αντικείμενο της εκπαίδευσης. Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη απαιτεί την εκμάθηση / απόκτηση νέων δεξιοτήτων καταρχήν από τους εκπαιδευτικούς και κατ’ επέκταση από τους μαθητές.

Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη αντίληψη του νέου πλαισίου στο οποίο πρόκειται να λειτουργήσουν και οι μαθητές καλούνται επιπλέον να μάθουν να χρησιμοποιούν με ορθό και αποτελεσματικό τρόπο τα νέα ψηφιακά μέσα που ενσωματώνονται πλέον στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία.

Τα ψηφιακά εργαλεία είναι επομένως εργαλεία κυρίως για να κάνει πράγματα και να μάθει με αυτά ο μαθητής. Παράλληλα, είναι και εργαλεία  με τα οποία ο εκπαιδευτικός μπορεί να σχεδιάσει δραστηριότητες για τους μαθητές του. Τέλος, με τα ίδια αυτά εργαλεία ο εκπαιδευτικός μπορεί να ασχοληθεί επιστημονικά ο ίδιος με το αντικείμενό του σε δικό του επίπεδο.

Στην ερευνητική αυτή εργασία αναλύεται ο τρόπος ένταξης των ΤΠΕ στην διδακτική κουλτούρα των εκπαιδευτικών με την επιμόρφωση Β΄ Επιπέδου και επιχειρείται μια πρώτη εκτίμηση της εξοικείωσης που απέκτησαν στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στη Εκπαιδευτική και Διδακτική διαδικασία.

Αναλύεται το επίπεδο διαμόρφωσης των διδακτικών ικανοτήτων των εκπαιδευτικών με τη χρήση των ΤΠΕ και της δυναμικής που οι ίδιοι αισθάνονται ότι απέκτησαν στην ενσωμάτωση των νέων τεχνικών στη διδακτική τους πρακτική. Αποτυπώνονται επίσης οι απόψεις εκπαιδευτικών για τις συνέπειες της αξιοποίηση των ΤΠΕ στο σχολικό  περιβάλλον  και  καταγράφονται  οι  ανησυχίες  τους  για  το  νέο ρόλο του εκπαιδευτικού και του μαθητή στο σχολείο της ψηφιακής εποχής.

Στη συγκεκριμένη έρευνα επιλέξαμε ως μέθοδο προσέγγισης των ερωτημάτων μας την έρευνα πεδίου, η οποία διενεργήθηκε με τη βοήθεια ερωτηματολογίου. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας έγινε με ποιοτική μέθοδο. Ο κύριος λόγος που επιλέξαμε αυτή τη μέθοδο  είναι γιατί η ποιοτική ανάλυση ταυτίζεται με την αντίληψη ότι το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ανακάλυψη όλων εκείνων των γνώσεων που θα μπορούσαν να πηγάζουν από ένα συγκεκριμένο σύνολο δεδομένων και  πληροφοριών.

Η έρευνα διενεργήθηκε σε εκπαιδευτικούς που έχουν παρακολουθήσει και πιστοποιηθεί κατά την Α΄ φάση επιμόρφωσης  στην  αξιοποίηση  των  Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση και στη συνέχεια συμμετείχαν και στη Β΄ φάση επιμόρφωσης στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ στη Εκπαιδευτική και Διδακτική διαδικασία. Το δείγμα της έρευνάς μας αποτελούν εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην επιμόρφωση Β΄ Επιπέδου στην πρώτη φάση εφαρμογής του προγράμματος επιμόρφωσης.

Σκοπός  της  έρευνας  είναι  να  διερευνηθούν  οι  απόψεις,  οι  αντιλήψεις  και  οι στάσεις που διαμόρφωσαν οι Έλληνες Εκπαιδευτικοί με την παρεχόμενη επιμόρφωση Β΄ επιπέδου από  το Υπ.Ε.Π.Θ. για την αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στην Εκπαίδευση.

Τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν είναι:

(α) Η εκτίμηση της εξοικείωσης των εκπαιδευτικών με τις ΤΠΕ στην διδακτική πράξη.

(β) Η διαφαινόμενη στάση των εκπαιδευτικών για τη χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

(γ) Πως αντιλαμβάνονται οι εκπαιδευτικοί το νέο τους ρόλο στο σχολικό περιβάλλον.

(δ) Ποια θετικά και αρνητικά στοιχεία βλέπουν στη χρήση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

(ε) Ποιες προκλήσεις πιστεύουν ότι θα αντιμετωπίσουν στην εφαρμογή των νέων μεθόδων διδασκαλίας που έμαθαν.

Η έρευνα αυτή αποτελεί μία πρώτη προσπάθεια αξιολόγησης του προγράμματος που πραγματοποιείται στην πρώτη φάση επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο  ερωτηματολόγιο και τα δεδομένα της έρευνας θα χρησιμοποιηθούν μόνο για τον επιστημονικό σκοπό της έρευνας.

Συμπεράσματα

Η ένταξη της χρήσης των ψηφιακών εργαλείων στο εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει νόημα μόνο όταν στοχεύει σε κάποια πρόσθετη παιδαγωγική αξία. (ΕΑΙΤΥ Τεύχος 2, 2008)

Τα τελευταία χρόνια είναι πλέον ξεκάθαρο ότι καινοτομίες στο αναλυτικό πρόγραμμα και στις διδακτικές μεθόδους μπορούν να είναι επιτυχείς και αποτελεσματικές μόνο όταν λάβουμε υπόψη «τί» κάνει ο εκπαιδευτικός με αυτές τις καινοτομίες (Steiner, 1987).

Προκειμένου οι μαθητές  να εντάξουν τους Η/Υ στη μαθησιακή διαδικασία πρέπει αρχικά οι δάσκαλοί τους να το επιθυμούν και επιπλέον να είναι ικανοί να το κάνουν.

Ο παραδοσιακός ρόλος του εκπαιδευτικού ως μεταφορέα της γνώσης απαιτείται να αντικατασταθεί με εκπαιδευτικούς ικανούς να μαθαίνουν τους μαθητές τους πώς να μαθαίνουν, με εκπαιδευτικούς ικανούς να χειρίζονται και να προσαρμόζονται στις ραγδαίες αλλαγές της κοινωνίας και της εκπαίδευσης. Η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών κρίνεται απαραίτητη.